Huisvesting

Hier beschijven we hoe wij onze varkens huisvesten.

Het is dus niet DE manier om varkens te houden, maar gewoon een korte uitleg over wat wij zoal hebben geleerd in de jaren dat we ze achter hekjes proberen te houden.


Ook hebben we heel wat verschillende soorten voerbakken gehad, en  hebben we hoogstwaarschijnlijk nog niet de juiste vorm of manier te pakken. Al gaat het nu al een tijd goed.... varkens sturen je steeds weer terug naar de tekentafel.



Hekwerk

Stevige paaltjes van Robiniahout, met 4 isolatoren en dus 4 metaaldraden (2.5 mm dik).


Een varken heeft schrikdraad nodig om hem te vertellen tot waar hij mag wroeten (niet bij de buurman dus!). Tenminste... dat hebben wij nou wel gemerkt in de afgelopen jaren.

Je kunt ook een stevig hek maken van dikke planken en dikke palen. Maar daar maak je niet echt meters mee, dat is niet te betalen. Ook gaan ze staan vreten aan die planken, en staan schuren tegen de palen. En stukje bij beetje, breken ze dan de boel af.

Ook gaan ze gerust tegen het hek op staan, als ze vinden dat je op moet schieten met voeren.  Met een big is dat nog geinig en schattig. Maar zodra hij richting de 100 kilo weegt, is dat toch wat minder leuk.


Wij hebben dus 4 draden boven elkaar, met 20 cm tussenruimte. Dat kwam nou eenmaal zo uit, en dan kunnen we nog NET over het hekje stappen. Ik moet dan wel een gekke sprong maken, omdat mijn benen net wat te kort zijn.

Wij gebruiken verzinkt spandraad, van 2,5 mm dik. En dan met een boel isolatoren, draadspanners, draadverbinders (om de 4 draden met elkaar te kunnen verbinden, zodat ook echt overal stroom op staat) en hoekisolatoren,


Omdat veldjes naast elkaar liggen, en we in beide veldjes varkens willen kunnen houden, loopt er aan de andere kant van de paaltjes (dus niet aan de kant van de 4 isolatoren en draden) ook nog een draad. Dat draad zit op 30 cm hoogte. Dus tussen de 1e en 2e draad van de andere kant in.

Dit zorgt er voor dat de varkens niet te dicht bij de paaltjes kunnen komen met wroeten. En ze kunnen zo niet tegen de vrij dunne paaltjes gaan staan schuren.


Dit zijn vaste opstellingen, duurzaam en zeer strak gespannen. Als we eens een veld willen opdelen, dan hebben we van die simpele witte plastic paaltjes zoals deze , met van dat oprolbare schrikdraad. Je hebt vele soorten, de goedkoopste heeft maar een paar stroom-geleidende-draadjes, en de duurste heeft er veel meer.


De wat lichtere varkensrassen, zoals de Kunekune, kunnen ook achter een hek van schapengaas. Of zo'n kastanjehouten Frans/Engels hekwerk, met van die spijlen.  Daar blijven ze netjes achter, en ze zullen er amper tegenaan gaan drukken of schuren. Zolang het gras aan de andere kant van het hek maar niet groener is....

Hok

Hokjes van verbouwde IBC-tanks, liefst op metalen of plastic pallet.


We zochten het perfecte hok. Makkelijk verplaatsbaar, superstevig, comfortabel, goed schoon te houden, en zo nog wel wat zaken. En die maken wij nu van een IBC-tank. Simpele hokjes, waar soms nog verrassend  veel varkens in blijken te passen!


We hebben nu 2 uitvoeringen, omdat de originele ingang toch wat te krap was voor de volwassen zeugen. Het paste wel.... maar het was proppen :-). Dus er moest een variant komen met een grotere ingang. Dat lijkt nu meer een soort van bushokje. Maar het werkt, en dat is het belangrijkste.


De ingang verstevigen we met veel reststukjes hout en dikke bouten. En het luifeltje (gemaakt van de flap plastic die blijft hangen als je alleen de zijkanten en onderkant van het gat open zaagt.) zorgt dat het niet zo inregent.

In het hokje ligt een laagje zand, om wat damp en eventueel toch wat regen op te vangen. En dan een flinke pluk stro. Niet moeilijk doen verder.


Onze varkens slapen veel maanden van het jaar gewoon buiten in een kuil. Alleen als het regent of erg koud is, kruipen ze in het hokje. Ze kunnen met koud weer dan ook heel suf opkijken als ze je ineens horen, ze komen er pas uit als blijkt dat je eten bij je hebt.


Varkens zijn gek op krabben en schuren, zeker nadat ze een modderbad hebben genomen. Dat doen ze dan tegen deze hokjes, en dat gaat tot nu toe altijd goed. Bij de wat lompere varkens zie je het huisje alle kanten op schudden. Maar echt van zijn plek komen, doet de kubus toch niet.


Varkens maken hun nest niet vies, ze poepen en plassen netjes buiten. Maar goed, na een modderige periode is het toch wel nat en vies in zo'n plastic bak.

In dat geval schep je alles er makkelijk uit, en spuit je de boel gewoon even schoon. Je laat hem op zijn kant uitlekken, en dan vul je hem weer met wat zand en stro. Klaar!  En dat doen we eigelijk maar een paar keer per jaar.


Bovenstaande hokjes zijn leuk voor opgroeiende vleesvarkens, biggen, en de wat kleinere rassen zoals Kunekune en Wolvarken(-kruisingen). Maar de echt grote jongens passen er amper tot niet in. Ze kunnen er hun kont niet keren, en steken er wat uit als ze het toch proberen.

Dan heb ik het over onze volwassen Duroc varkens, dus de beer en 1 van de zeugen. Die wegen nu al gauw meer dan 200 tot 300 kilo per stuk, en zijn vooral vrij lang. Ook die reuzen lopen in groepjes van 3 of 4 dieren, dus dat past nooit in zo'n kubus.


Voor die varkens hebben we een ander hok gebouwd. 


Het is een hok van underlayment platen, die we over hadden van de bouw van ons huis. Niet echt geschikt voor buiten, maar gaat best een hele tijd mee. Die platen maakten we op een grote pallet, waarvan we de 'kieren' dicht hebben gemaakt zodat het een dichte vloer werd.  Het dakje is een houten plaat, met daaroverheen een stuk  vrachtwagenzeil. Kleine dakgootjes zorgen dat het water niet teveel langs de houten zijkanten loopt als het regent. De afmeting van het hokje is 2 bij 2 meter.

Er kunnen ook nog eens een paar flappen voor de ingang van het hok, zodat wind en regen niet zo goed naar binnen kunnen waaien. 


Met onze kleine trekker kunnen we dat huisje aan 1 kant iets tillen, en dan slepen om hem te verplaatsen. Want de varkens lopen steeds op andere velden, en dus moet het huisje met ze mee.



Voor de zeugen die biggen hebben of echt bijna verwachten, hebben we ook andere hokken. Ook weer versleepbaar, omdat we ze op 'nieuwe' velden willen laten bevallen.

Er zit geen bodem in, zodat de zeug zelf een kuil kan graven. En er een nest kan bouwen van stro en stengels en wat-nog-meer. Die hokken hebben we gemaakt van iets duurder materiaal, namelijk platen betontriplex. Bestand tegen regen, en gewoon niet lekker voor varkens. Ze willen nog wel eens aan houten platen of paaltjes vreten, en dit triplex laten ze (tot nu toe) met rust.

Het dak is een oudje; gekregen van iemand uit de buurt. Het is polyester, met een isoleerlaag van purschuim. Geweldig ding! In de zomer van 2016 hebben we het dak een opknapbeurt gegeven. Gaten in de harde toplaag gestopt, en het geheel voorzien van nieuw dekkend laagje. Zie de 3e foto:


Voerbakken

We hebben heel wat verschillende voerbakken gehad. Maar hopelijk nu toch echt de juiste.


Varkens en hun voerbakken... Wat een gedoe!

Ze staan er graag in. Gooien het liefst alles naast de bak, om het daarna weer uit het zand te moeten vissen. Is de bak te licht, dan gaan ze er mee lopen gooien en duwen, tot het ding in het schrikdraad hangt. Is de bak zwaar genoeg voor varkens, dan is hij te zwaar om 'even' te worden verplaatst als hij met de varkens mee moet verhuizen naar een ander veld.

De grond rondom de voerbak wordt trouwens ook flink ingetrapt en met wat regen veranderd de boel al snel in modder. Dus het is sowieso handig om zo af en toe de bak te verplaatsen.

Kortom: het is eigelijk nooit goed.

Ja, wel als je je varkens op een vaste plek voert, op beton of stenen, of in een schuur. Dan zit je altijd wel goed. Maar dat willen we nou juist niet.


Waar we ze al zoal uit hebben laten eten:

- Emaille oude pannen, en dan vooral voor de biggen.

- Een echte varkensvoerbak, zoals een Bentheimer, maar dan niet van natuursteen, Wel even zwaar trouwens... Niet te verplaatsen dus.

- Een trog gemaakt van een soort van mal en beton op een pallet. Makkelijk te verplaatsen met de trekker. Gaat alleen stuk als er steeds varkens in staan, en de pallet steeds nat blijft. Met modderig weer kom je met de trekker ook niet goed bij de bak, en kan je hem dus alsnog niet verplaatsen.

- Hele ondiepe deksels van metalen tonnen. Een soort grote frisbees. De varkens werken ze onder in het zand, of duwen ze tegen het schrikdraad (niet handig met een metalen voorwerp). Er kan eigenlijk geen voer in waar veel vocht in zit. Dus de emmers met fruit en sap zijn al niet te doen. Dat loopt er zo af, de grond in.

- En zo kan ik nog wel even doorgaan.


Nu maken we de voerbakken van plastic tonnen. Van die grote blauwe.


Voor de kleinere varkens maken we een variant op de hierboven beschreven metalen frisbees. Alleen is de rand dan wat hoger, en zitten de bakken met kettingen aan een stevige paal vast. Een stukje van het schrikdraad af. Je kunt er net een emmer in legen, zonder over het draad te moeten stappen.

De varkens kunnen er onder zoeken, er in gaan staan, en de bakken aan de kant duwen. Maar ze vallen steeds weer terug op hun plek, en draaien hooguit wat om de paal heen.





Voor de grotere varkens is de vorm van de bakken anders. Van 1 ton maken we 2 bakken, die van laag naar hoog lopen. Met de hoge kant zitten ze vast aan een paal, en aan elkaar (meerdere bakken voor meerdere varkens in een veld), en via de lagere kant kunnen de varkens met hun koppen in de bakken.


De rand is vrij hoog, dus de varkens kunnen het eten er moeilijk uit wippen. Er past steeds maar 1 varken bij zo'n bak, en er is een bak voor elk dier in dat veld. Ze zullen alsnog denken dat hun buurman/vrouw wat beters heeft gekregen, dus ze lopen alsnog steeds heen en weer. Maar er is dan niemand die aan de kant kan worden gedrukt, en er is ook niemand die in zijn/haar eentje een hele bak kan bezetten door er bijv. in te gaan staan.